top of page
KUR'AN-I KERÄ°M'Ä°N ANA KONULARI

Ä°NANÇ

Ä°BADET

AHLAK

MUAMELAT

KISSALAR

  1. Ä°NANÇ

           Bir düÅŸünceye gönülden baÄŸlı bulunma. BaÅŸka bir ifadeyle inanılan ÅŸey, itikat, iman, bir fikre olan baÄŸlılık. Ä°slam dinini son din olarak kabul edip onun içerisinde bulunan her ÅŸeye gönülden baÄŸlanıp Allah'ın emirlerine teslim olma. Ä°slam'ın inanç esaslarının başında tevhit inancı gelir. Peki nedir tevhit inancı? Tevhit inancı;  Allah'ın varlığını, birliÄŸini, tüm yetkin nitelikleri kendisinde toplandığını, eÅŸi ve benzeri bulunmadığını bilmek ve buna inanmaktır. Kur'an-ı kerimde inanç kavramı üzerinde fazla durulmuÅŸtur. " Ä°lahınız bir tek Allah'tır. Ondan baÅŸka ilah yoktur.O Rahman ve Rahimdir. "( Bakara 163).  BaÅŸka bir ayette "Peygamber, Rabbinden kendisine indirilene iman etti, mü’minler de (iman ettiler). Her biri; Allah'a, meleklerine, kitaplarına ve peygamberlerine iman ettiler ve ÅŸöyle dediler: “Onun peygamberlerinden hiçbirini (diÄŸerinden) ayırt etmeyiz.” Åžöyle de dediler: “Ä°ÅŸittik ve itaat ettik. Ey Rabbimiz! Senden bağışlama dileriz. Sonunda dönüÅŸ yalnız sanadır. ( Bakara 285)

Tün bunları göz önünde tutarsak  Kur'an da beirtilen inanç konularını ÅŸöyle sıralayabiliriz.

  • Allah'ın varlığına ve birliÄŸine inanmak

  • Meleklere inanmak

  • Kitaplara inanmak

  • Peygamberlere inanmak

  • Ahiret gününe inanmak

  • Kaza ve Kadere inanmak

   

   2. Ä°BADET

         Ä°badet, bizi ve bütün mevcudatı yoktan var eden, her an varlıkta durduran, görünür ve görünmez kazalardan, belalardan koruyan ve her an çesitli nimetler, iyilikler vererek yetiÅŸtiren Allah-u teâlânın emir ve yasaklarını yerine getirmekdir. "Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım". (Ez-Zariyat, 56) Yüce Allah, diÄŸer canlılardan farklı olarak akıl ve fikir vererek bizi, diÄŸer varlıklar arasında seçkin bir durumda yaratmış, yaÅŸayabilmemiz için, yeraltı ve yerüstü zenginliklerle doldurduÄŸu dünyayı bir sofra gibi önümüze sermiÅŸtir. 

        Ä°nsanlar Allah'a kulluk görevlerini yerine getirmek ve O'nun yüceliÄŸine sarılmakla huzur bulurlar. Çekilen bela, sıkıntı ve müsibetler ibadet sayesinde hafifler. Zaten mümin her türlü iyiliÄŸin ve her türlü kötülüÄŸün Allah'ın yaratmasıyla doÄŸduÄŸunu, yine her türlü nimetin insana Allah tarafından ihsan edildiÄŸini bilerek ve Allah'a, onun gösterdigi ÅŸekilde ibadet edecektir. Bu ibadet Allah'a ÅŸükranın ve verdigi nimetlere hamd etmenin tezahürüdür.

        Ibadet yüce Allah'ın emri olduÄŸu için onlardan vazgeçmek veya onları yerine getirmemek günahtır. Mükellef olan herkes sınırları Islamda belirtilmiÅŸ çeÅŸitli ibadetlerle yükümlüdür.

        Ä°badet;

  • Allah'a samimiyetle kulluk etmektir.

  • Ä°nsanın yaratılış gayesidir.

  • Sadece Allah için yapılır

  • Ä°nsanın Allah katında ki deÄŸerini artırır.

  • Ä°nsana huzur ve mutluluk verir.  

 

                    Ä°BADET ÇEŞİTLERÄ°

​

Yapılış itibariyle ibadetler üç çeÅŸittir. Bunlar sırasıyla bedeni, mali, hem bedeni hem mali, ibadetlerdir.

​

Bedeni ibadet; sadece vucüt hareketleriyle yapılan ibadetlerdir. Nitekim namaz kılmak, oruç tutmak söylenir.

​

Mali ibadet; mal ile yapılan ibadettir. Zekat vermek, sadaka vermek gibi.

​

Hem mali hem bedeni ibadet; vücut hareketleri ve mal ile yapılan ibadetlerdir. Buna en güzel cihadı örnek gösterebiliriz. Zira cihad, yeryüzünde Allah'ın hakimiyetini tesis için mallarımız ve canlarımızla savaÅŸmak, çalışıp çabalamak demektir. Hac da hem mali hem bedeni ibadetler arasındadır.

​

​

     3. AHLAK

        Ahlak insanda olması gereken bir takım güzel huylardır. Ahlak terbiye yoluyla, Ä°slam eÄŸitimi ile kazanılır.  Dünyanın bütün hak dinlerinin temeli, güzel ahlak üzerine kurulmuÅŸtur. Allah (c.c.)'ın yeryüzüne gönderdiÄŸi bütün peygamberler ve eÄŸitimciler, kötü eylemlerin insanlar tarafından yapılmaması ve güzel eylemlerin yaygınlaÅŸması için çalışmışlar ve ahlak-i deÄŸerlerin güçlenmesi için çabalar göstermiÅŸlerdir. 

        Ä°nsanın Allah (c.c.)'a karşı olan görev ve sorumlulukları, iman ve ibadet esaslarıyla belirlenmiÅŸtir. Ancak iman ve ibadet esaslarını yerine getirme görevi, ahlâkî olmaktan çok dinî bir karakter taşımaktadır. Özünde dini olmakla birlikte, iman ve ibadet esaslarının çok önemli ahlâkî fonksiyonları da vardır. Allah (c.c.)'a karşı görev ve sorumluluklardaki temel amaç; baÅŸka insanlara karşı olan yükümlülüklerinde insanı duyarlı olacak hale getirmek ve onu ruhsal yönde yükseltmek ve geliÅŸtirmektir. 

        Ä°man ve ibadet esaslarını yerine getiren insan, bununla ahlâki görev ve sorumluluklarını kolayca gerçekleÅŸtirebilecek güzel bir karakter yapısı kazanır. Onun için de insanın ahlâkî eÄŸitiminde, 'Allah (c.c.)'a Karşı Görevler' içinde görülen iman ve ibadet esasları son derece büyük rol oynarlar.

        Güzel ahlak iyi bakılmış,budanmış bir aÄŸacın meyve vermeye baÅŸlaması gibidir.Ä°nsanoÄŸlu Ä°slam ın emrettiÄŸi prensipleri hayatında uygulaya uygulaya güzel ahlaka kavuÅŸur.Ä°slam dini güzel ahlaka büyük bir önem verir.Ä°slam ahlakında çimento vazifesi gören bazı kavramlar,argümanlar vardır.Bunlar; hürmet,hizmet,merhamet,edep,haya,nefse hakimiyet,tevazu,adalet,mahviyet,müsamaha,istikamet ve itidal, fedekarlık, feraÄŸat, acz, fakr, ÅŸefkat, tefekkür, sabır,sebat gibi kavramlardır.Bunları  hayatımızın düsturları yaparsak Ä°slam ın bütün meÅŸreplere, mezheplere, evrensel deÄŸerlere uygun olan ahlakını yakalamış oluruz. 

​

        Kur'an-ı Kerim den bazı ayetlerle bu konuyu biraz daha pekiÅŸtirelim;

​

Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve doÄŸru söz söyleyin ki, Allah sizin iÅŸlerinizi düzeltsin ve günahlarınızı bağışlasın. Kim Allah’a ve Resûlüne itaat ederse, muhakkak büyük bir baÅŸarıya ulaÅŸmıştır.(Ahzap 70-71)

​

...yalan sözden kaçının. (hacc 30)

​

Arkadan çekiÅŸtirmeyi ve kaÅŸ-gözle alay etmeyi alışkanlık haline getirenlerin hepsinin vay haline! ( hümeze 1)

​

         

        Ä°slam Ahlakıyla ahlaklanmış bir Müslümanın sıfatları;

​

  • Allah’ın birliÄŸine, onun meleklerine, peygamberlerine ve onlara vermiÅŸ olduÄŸu kitaplara, ahiret gününe, öldükten sonra dirilmeye, kaza ve kadere inanmak, dil ile ikrar kalbi ile tasdik etmek,

  • Hazreti Muhammed’in (Sallallahu aleyhi ve sellem) gösterdiÄŸi ÅŸekilde namaz kılmak, oruç tutmak, hacca gitmek, zekat vermek, yetimlere ve fakirlere yardım etmek,

  • Herhâlukârda Allah'a güvenmek, ve ondan asla ümidi kesmemek,

  • Anaya babaya itaat etmek,

  • Emanete hıyanetlik etmemek,

  • VerdiÄŸi sözde durmak,

  • Temiz olmak,

  • Dinen yasak olan ÅŸeylerden kaçınmak,

  • Yalan söylememek, yalan yere yemin etmemek,

  • Kibirlenmemek, kimseye karşı büyüklenmemek,

  • Allah için sevmek ve Allah için buÄŸz etmek,

  • En büyük gayesi hakiki bir müslüman olmaya çalışmak ve insanlara güzel örnek
    olmaktır.

​

       4.MUAMELAT

       Muamelat, fıkhın ibadetler dışında kalan kısmını, yani hukukun tamamını ifade eder. Ä°slam, toplumları oluÅŸturan fertlerin ÅŸahsi ve gündelik hayatından aile hayatına, akrabalık ve komÅŸuluk münasebetlerinden ticari ve iktisadi faaliyetlerine, talim, terbiye ve Ä°rÅŸad hizmetlerinden içtimai huzur ve asayiÅŸi temin eden muaÅŸeret kaidelerine kadar her sahada, insanların vazife, mes'uliyet ve haklarını, bunların ihlali durumunda tatbik edilmesi gereken cezai müeyyideleri tanzim etmiÅŸtir. 

​

          5. KISSALAR

Kur'an'da, geçmiÅŸte yaÅŸamış milletler, topluluklar, Peygamberler ile ilgili anlatılan ibret verici (ders çıkarılması gereken )hikaye ve tarihi olaylara  kıssa denir.

  • Kıssalar ALLAH’ın öÄŸütlerinin daha iyi anlaşılması için Kur’an’da yer verilen ve insanların ders alması istenen olaylardır.

  • Kur'an'da bazı Peygamberlerin hayatlarından kısaca bahsedilmiÅŸtir. Bunun amacı Allah'ın mesajlarının daha iyi anlaşılması ve insanların ders almasıdır.

  • ÖrneÄŸin; Hz. YUSUF kıssasında sevgi, merhamet, ÅŸefkat, affetme, sabır gibi güzel davranışlar ön plana çıkmıştır.

NOT: Kıssadan hisse almak, benzer hatalara düÅŸmemek için geçmiÅŸte yaÅŸanmış olaylardan sonuçlar çıkarmak, ibret almak anlamında bir deyimdir.
Konuyla ilgili ayet: "Elbette onların( geçmiÅŸ peygamber ve milletlerin ) kıssalarında akıl sahipleri için pek çok dersler vardır." (Yusuf suresi, 111. ayet)

​

SABIR ÖRNEĞİ: HZ. EYÜP

  • Hz. Ä°brahim’in soyundan gelen ve sabır kahramanı olarak anlatılan Hz. Eyüp yumuÅŸak huylu, alçak gönüllü, bağışlayıcı, sabırlı ve cömert bir peygamberdi.

  • Üstün ahlaklı bir insan olan Hz. Eyüp yoksullara ve kimsesizlere yardım eder, onları koruyup kollardı.

  • Çok zengin olan Hz. Eyüp zamanla malını mülkünü ve çocuklarını kaybetti.

  • Hastalanarak vücudunda yaralar çıktı ve herkes ondan uzaklaÅŸtı.

  • Hz. Eyüp başına gelen tüm olumsuzluklara isyan etmeden sabırla dayandı.

  • Kendisini bu durumdan kurtarması için Allah’a dua etti.

  • Yıllarca süren bu zorluklar, ALLAH’ ın dualarını kabul etmesiyle son buldu ve eski sıhhatine, mal ve mülküne kavuÅŸtu.

 

Ayet: ‘’Eyyüp'ü de (an). Hani Rabb’ine: ‘Başıma bu dert geldi. Sen, merhametlilerin en merhametlisisin’ diye niyaz etmiÅŸti. Bunun üzerine biz, tarafımızdan bir rahmet ve kulluk edenler için bir hatıra olmak üzere onun duasını kabul ettik; kendisinde dert ve sıkıntı olarak ne varsa giderdik ve ona aile efradını, ayrıca bunlarla birlikte bir mislini daha verdik.’’(Enbiya Suresi, 83-84. Ayetler )

 

NOT: Günümüzde de Hz. Eyüp denilince akla hemen sabır gelmektedir.

UNUTMA!!  Başımıza gelen olumsuzluklara sabretmeli, zorluklardan ve sıkıntılardan yılmamalıyız. 

​

KUREYÅž SURESÄ° VE ANLAMI

  • KureyÅŸ suresi, Kur’an-ı Kerim’in 106. suresidir. Adını birinci ayette geçen “KureyÅŸ” kelimesinden

almıştır. 4 ayetten oluÅŸan bu sure, Mekke’de inmiÅŸtir.

  • Surede Allah’ın Mekke’de yaÅŸayan KureyÅŸ kabilesi mensuplarına verdiÄŸi emniyet, istikrar,

zenginlik gibi nimetlerden bahsedilmekte ve onlardan bu nimetleri veren Allah’a ÅŸükretmeleri

istenmektedir.

  • Surede verilen mesaj, Allah’ın verdiÄŸi nimetlere ÅŸükretmek ve onun emirlerine uymaktır.

​

OKUNUÅžU:                                               

Bismillâhirrahmânirrahîm.

1. Li îlâfi KurayÅŸ,

2. Îlâfihim rıhleteÅŸÅŸitâ-i vessayf,

3-4. Fel ya’büdû Rabbe hâzel

beytillezî et’amehüm min cû’în

ve âmenehüm min havf.

​

​

ANLAMI:

Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla.

1. KureyÅŸ’e kolaylaÅŸtırıldığı,

2. Evet, kış ve yaz seyahatleri onlara

kolaylaÅŸtırıldığı için onlar,

3-4. Kendilerini açlıktan doyuran ve

her çeÅŸit korkudan emin kılan ÅŸu evin

(Kâbe’nin) Rabb’ine kulluk etsinler.

​

​

DÄ°KKAT!!!:Bizler de Allah’ın verdiÄŸi nimetlere ÅŸükretmeli ve O’nun emirlerine uymalıyız.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Adres

  • White Instagram Icon

© Copyright 2018 Habibe Yıldırım

Bayburt Üniversitesi

Ä°letiÅŸim

bottom of page